De bouwgrondstoffenwinning uit de Honswijkerplas bij Tull en ’t Waal langs de Lek heeft inmiddels een popuair recreatiegebied opgeleverd, en een prachtig natuurgebied met een groeiende biodiversiteit in ontwikkeling, maar ook een leuke bestuurlijke ‘best practice’. Over hoe je tijdens al dat grote grondverzet zorgvuldig binnendijks de voeten droog houdt.
Want de Honswijkerplas ontstond bij Tull en ’t Waal na de winning van 2,8 miljoen kuub zand en 250.000 kuub klei voor beton en keramiek voor huizen en zand voor wegen. Dat weegt allemaal nogal wat. Wat als door het verplaatsen van al die grondlagen de nieuw ontstane watermassa in de vorm van kwelwater onder de dijk door wil sijpelen? Houd daar maar eens goed toezicht op!
De recreatieplas werd in 2014 opgeleverd en in gebruik genomen door de omgeving. Tot 2027 wordt gewerkt aan de voltooiing en herinrichting van de natuurplas. Op zonnige dagen maken zo'n 2000 recreanten gebruik van het 630 meter lange zandstrand. Van de 3 kilometer oeverlengte bestaat eenderde uit strand en zonne- en speelweides, gefinancierd uit de delfstoffenwinning. Foto: Goedele Monnens
Dat deed de zogenaamde ‘Expertcommissie Kwel’ met als onafhankelijke voorzitter oud-burgemeester van Montfoort Johan de Jong. Nu, vijf jaar na de laatste ontgronding zit de toezichttaak van de commissie erop. “We zijn gerustgesteld, we hebben geen kwel meer gezien. Het is een mooi gebied geworden waar op zonnige dagen veel mensen van het strand en water genieten”, zegt De Jong.
Het waterschap gaf als droge-voeten-verantwoordelijke instantie een vergunning aan Dekker Groep. Samen wilden ze voorkomen dat er binnendijks wateroverlast ontstaat door buitendijks als die grond te verzetten. In de vergunning is daarom vastgelegd dat eventuele kwelvorming met voorzorgsmaatregelen wordt voorkomen, en dat van meet af aan de kwelsituatie jaarlijks werd gemonitord, waarop een expertcommissie toezicht houdt.
“Daarom is de dijk verzwaard met klei en is er een meetnet van peilbuizen aangelegd. Zo kon de commissie de kwelwatersituatie goed in de gaten houden", aldus De Jong.
In zo’n expertcommissie – de naam zegt het al – zitten experts, óók van het waterschap en Dekker Groep. De Jong: “Maar als er onverhoopt wateroverlast of schade ontstaat, wil je dat de commissie ook een podium is om geschillen af te handelen en een oplossing te zoeken tussen de partijen. Daarom zocht men een onafhankelijke voorzitter.”
Tijdens de ontgrondingsperiode is er één keer een melding op tafel gekomen dat in een stukje binnendijks gebied de bodem alsmaar nat bleef. “Dat is toen verholpen door op die plek een extra laag klei op de dijk aan te brengen.”
De Jong vond het een leuke taak. “De ontgronding was een unieke ingreep in het uiterwaardenlandschap, en bestuurlijk daarom ook denk ik een voorbeeldcasus hoe je op zoiets toeziet. Je zit met partijen aan tafel die samen iets goeds willen bereiken. Enerzijds zand voor infrastructuur, natuur en recreatie, anderzijds de garantie dat dat wel veilig gebeurt en zonder overlast. Het was prettig werken met de partijen.”
Hoofdfoto: Vogelringers Herman Bouman en Ben de Kruijff telden inmiddels 23 unieke ijsvogels in het gebied.
Foto onder: Vogelringer en ecoloog Herman Bouman ringt een sperwer in het natuurgebied
Zie ook:
Dertien unieke ijsvogels in de Honswijkerplas Jaaroverzicht 2021, pagina 13 (pdf download)
Rode Lijst-soorten bij Honswijkerplas
Bijzondere beelden van bevers bij Honswijkerplas
Nieuwe dam en beekje voor recreatieplas Tull en ’t Waal
© 2018 Dekker groep BV | Alle rechten voorbehouden | Disclaimer | Privacy | Algemene Voorwaarden
