Op ontdekkingstocht naar zandwinlocaties

Zand ontstaat niet zomaar. Het begint hoog in de bergen, waar rotsen afbrokkelen en door rivieren worden meegevoerd. Hoe verder van de bron, hoe fijner het materiaal. Maar waar vind je nu geschikt zand voor de bouw? Een ware ontdekkingstocht! 

Neem bijvoorbeeld betonzand, essentieel voor woningbouw. Dit grovere zand vind je vooral langs de rivieren in het midden van Nederland. Op basis van historie, lokale kennis en geologische data op basis van boringen zoeken we naar plekken in het landschap waar zandwinning niet alleen bouwstoffen oplevert, maar ook bijdraagt aan een betere leefomgeving. Denk aan rivierverruiming, natuurontwikkeling of recreatie. Zonder maatschappelijke meerwaarde geen vergunning – en dat vinden wij precies zoals het hoort.

Maatschappelijke meerwaarde zandwinlocatie Willemspolder fase 1

Hoe bepalen we de juiste plek?

Zodra we in een gebied kansen zien voor maatschappelijke meerwaarde, begint het onderzoek. We voeren boringen uit tot zo’n 60 meter diep. Elke meter zeven we uit om de korrelgrootte vast te stellen – cruciaal, want voor beton is grof zand nodig, terwijl bijvoorbeeld flauwe natuurvriendelijke oevers juist fijner zand vragen. Ook speuren we naar kleilagen die we apart afvoeren voor dijkverzwaringen en de keramische industrie. 

Geologische kaart rivierenland	Verticale doorsnede over 16 km. Bovenste rode laag van toepassing

Omdat de ondergrond nooit helemaal homogeen is, brengen we onzekerheden in kaart en doen we aanvullend onderzoek. Sporen van oude kleiige beekjes of oeverlagen met organisch materiaal kunnen de zandkwaliteit beïnvloeden. We combineren deze data met modellen, software en opgedane ervaring om onze prognoses steeds verder te verfijnen.

Het nemen en analyseren van boringen 

Realiteit wijkt vaak af

In de praktijk is elke zandwinlocatie uniek. Ervaring speelt een grote rol in het maken van ontwerpkeuzes, het bepalen van machines, inzet van mensen en het inschatten van kosten en opbrengst. Maar hoe goed je het ook plant: de realiteit wijkt vaak af. Soms blijkt het zand enkele procenten fijner dan verwacht, wat effect heeft op productkwaliteit, klanten en prijzen.

Peilbootje meet wekelijks

Tijdens het hele proces blijven we monitoren. De zuigbaas op de zandzuiger zorgt ervoor dat het juiste zand wordt gewonnen, binnen de vergunningsgrenzen. Om dat te kunnen doen, meten we wekelijks met een peilbootje de bodemhoogte onder water. Zo weten we waar nog gewonnen mag worden.

Op weg naar het peilbootje voor de wekelijkse meting

Laatste check in het lab

Is het zand eenmaal gewonnen, gewassen, gesorteerd en gemengd? Dan controleren we de eindkwaliteit in ons eigen laboratorium aan boord. Pas daarna wordt het zand vervoerd – meestal per schip – naar bijvoorbeeld een betoncentrale. Daar wordt het eindproduct beton gemaakt voor de bouw.

Wie denkt dat beton uit de fabriek komt, heeft gelijk. Maar zonder de natuur, die ons deze grondstoffen levert, is er geen beton. Elke zandwinning is daarom een ontdekkingstocht – eentje waarin techniek, kennis, respect en meerwaarde voor de omgeving samenkomen.