Een bijzonder verhaal in de vogelkijkhut

We ontmoeten Han en Theo op een prachtige lentedag. De vogels laten van zich horen in de intense groene weelde van de Lobberdense Waard. Al struinend door het ooibos gaan we op pad. En dan doemt aan de rand van een voormalige akker de vogelkijkhut op. Wat een plaatje! Wat volgt is een mooi verhaal over de toekomst. 

Door: Marianna van den Broek

De Lobberdense waard is een uiterwaard bij Pannerden, waar de Rijn Nederland binnenstroomt en zich splitst in Waal en Pannerdensch Kanaal. Een gebied van oude kleiputten dat in de komende jaren een metamorfose ondergaat. “Wat je nu ziet, zijn de restanten van een groot maisveld dat er over een paar jaar heel anders uitziet.” 

Het open veld voor de kijkhut ziet er over een paar jaar heel anders uit

We staan in de nieuwe vogelkijkhut. Han Peters wijst naar de open wildernis met her en der opschietende meidoorns. De Franse runderen van boer Jos Bolk grazen in de verte. Deze beesten zijn in dit ruige natuurlandschap helemaal in hun element. Jos beheert met zijn natuurkoeien voor Samenwerking Lobberdense Waard (SLW) op natuurlijk wijze het gebied. Dekker is een van de deelnemende bedrijven van SLW. 

Theo (l) en Han zien de natuurkoeien van Jos Bolk lopen

Bouwen met het oog op de toekomst

Namens IVN zit Han in de klankbordgroep Lobberdense Waard die meepraat en -denkt over de gebiedsontwikkeling van dit project. Daar is het idee van de vogelkijkhut ontstaan. “Na de zandwinning, komt hier een prachtig nat stuk natuur, met een ondiepe plas, waar we zeker lepelaars, aalscholvers en verschillende eenden- en ganzensoorten zullen gaan zien.” 

Naast hem staat zijn vriend Theo. Met hem, Hans zoon en de buurman hebben ze met vooruitziende blik de vogelkijkhut ontworpen en gebouwd, een bouwbedrijf bood ondersteuning. Een mooi staaltje werk waar de mannen terecht trots op zijn. “Het idee had ik al jaren”, vertelt Han. “Met de uitwerking van de plannen voor de gebiedsontwikkeling, kreeg ik eindelijk de kans het te realiseren. Iedereen in de klankbordgroep was direct enthousiast toen ze de maquette zagen.” Op deze manier kan SLW nu al wat terugdoen voor het gebied en de omgeving. Een fietspad en een hoogwatervluchtplaats zijn ook al gerealiseerd.

Jagen op libellen

Het is nog even wachten voordat vogelliefhebbers zich in de hut staan te verdringen, al is het ruige struingebied nu ook al rijk aan vogels. Er zijn 57 soorten geteld in het gebied. Het open veld voor de kijkhut vormt bijvoorbeeld een ideale leefomgeving voor de Roodborsttapijt. En in de zomermaanden maak je kans Boomvalken te zien die boven het open veld op libellen jagen vanuit de kale boomtakken. Haviken, Buizerds en Torenvalken jagen er ook; hun nesten zitten in de omgeving. En in het oude ooibos vind je naast diverse soorten spechten ook de Matkop, landelijk een zeldzaam vogeltje dat hier, net als spechten, een nestholletje uithakt in de oude wilgen.

Nationale opgaven en lokale leefomgeving

Aan de westkant van de Lobberdense Waard wordt al wel zand gewonnen en afgevoerd via de nieuwe insteekhaven aan het Pannerdensch Kanaal. Daar is eind 2024 een grote zandklasseerinstallatie in gebruik genomen. Naast zand en grind voor de bouw van huizen en wegen, winnen de samenwerkende bedrijven er ook klei voor dijken en dakpannen. 

Door het afgraven van de bouwgrondstoffen ontstaat er ruimte voor de rivier waarmee het gebied tijdens hoogwater een stuk veiliger zal worden. En er staat een immens herinrichtingsprogramma op stapel om het totale projectgebied van 222 hectaren om te vormen tot een waterrijk natuurgebied met extensieve recreatie, zoals wandelen, fietsen, zwemmen en vissen. Zo combineert het samenwerkingverband het uitvoeren van nationale opgaven met het verbeteren van de lokale leefomgeving. 

In 2033 is er 222 hectare waterrijke natuur gerealiseerd

Excursies door ooibos vol oude kleiputten

Han is er nu al veel te vinden, want het voor velen onbekende ooibos vol oude putten, omgevallen bomen, bevergangen en koeienpaadjes is nu al prachtig. “Vroeger werd hier de klei afgegraven voor de steenfabrieken. De kleiputten bleven liggen en de natuur mocht haar gang gaan.” 

Lommerdense Waard: waar de natuur zijn gang mocht gaan

Hij nodigt iedereen uit om hier eens een keertje te komen kijken. Als natuurgids van IVN houdt hij met collega’s meerdere keren per jaar excursies in het gebied. Meer informatie vind je op de website van ivn.nl (afdeling Oude IJsselstreek) of lobberdensewaard.nl.

Voor wie zelf op pad wil gaan, het ooibos en de vogelkijkhut zijn te bereiken via de Lobberdense weg in Pannerden, voorbij de steenfabriek.